Τρίτη 10 Ιουνίου 2025

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ

    

              ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ



ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ


Η διαθήκη μου πριν διαβαστεί -καθώς διαβάστηκε-
ήταν ένα ζεστό άλογο ακέραιο.
Πριν διαβαστεί
όχι οι κληρονόμοι που περίμεναν
αλλά σφετεριστές καταπατήσαν τα χωράφια.
Η διαθήκη μου για σένα και για σε
χρόνια καταχωνιάστηκε στα χρονοντούλαπα
από γραφιάδες, πονηρούς συμβολαιογράφους.
Αλλάξανε φράσεις σημαντικές
ώρες σκυμμένοι πάνω της με τρόμο.
Εξαφανίσανε τα μέρη με τους ποταμούς
τη νέα βουή στα δάση
τον άνεμο τον σκότωσαν –Τώρα καταλαβαίνω πια τι έχασα.
Ποιος είναι αυτός που πνίγει.
Και συ λοιπόν στέκεσαι έτσι βουβός με τόσες παραιτήσεις
από φωνή
από τροφή
από άλογο
από σπίτι.
Στέκεις απαίσια βουβός σαν πεθαμένος:
Ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ




Είμαι καλά.
Είμαι καλά. Αύριο θα με σταυρώσουν.
Είμαι καλά. Είμαι καλά. Είμαι καλά…
Είμαι καλά. Κι ας μην έχω πια μυαλό να το σκεφτώ.
Είμαι καλά. Κι ας μην έχω πια μιλιά να το φωνάξω.
Είμαι καλά. Κι ας μην έχω χέρι να το γράψω.
Γι’ αυτό το σκάβω. Το σμιλεύω επιτύμβιο.
Πάνω σ’ αυτόν τον ανεμόδαρτο γκρεμνό.
Σ’ αυτό το τρελό νεκροταφείο
πως όλοι οι νεκροί του Ε Ι Ν Α Ι Κ Α Λ Α

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ


Δευτέρα 19 Μαΐου 2025

ΟΔΟΣ ΑΒΥΣΣΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ 0

 

ΟΔΟΣ ΑΒΥΣΣΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ 0


Κι ύστερα πάλι ομοβροντία τα χαράματα
διώχνοντας απ’ τα κυπαρίσσια τα σπουργίτια
Τα φορτηγά αυτοκίνητα γιομάτα αγωνιστές
περνώντας για τον τόπο της εκτέλεσης
Κόβοντας με τις ρόδες στα δυο τον ήλιο
περνώντας για τον τόπο της εκτέλεσης
Έμεινε πάλι πολύ σκόνη τ’ απογεύματα
η σκόνη που αφήνουν πίσω τους
τα μαύρα φουστάνια των μανάδων
Καθώς γυρνάνε απ’ του Αβέρωφ ή απ’ του Χατζηκώστα
ή από τα τμήματα των μεταγωγών
Οι μαύρες μανάδες με τα μαύρα φουστάνια
με την καρδιά τους τυλιγμένη στο μαντίλι τους
σαν ένα ξεροκόμματο ψωμί
που δεν μπορεί να το μασήσει
που δεν μπορεί να το μασήσει μήτε ο θάνατος
ΓΙΑΝΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
Ο σχιζοφρενής γέρος με την τραγιάσκα και το καρότσι μοίραζε δηλώσεις μετανοίας των κομμουνιστών από τα μαύρα χρόνια του ’49, του ’59, του ’69.
Όμως τι εξυπηρετεί όλο αυτό σήμερα; Την απομυθοποίηση των ηρώων; Τα όρια αντοχής του ανθρώπινου σώματος στα βασανιστήρια; Τις ενοχές που προσπαθεί να μεταφέρει στους απογόνους τους;
Γιατί δεν υποδεικνύει τους κουκουλοφόρους, αυτούς που δείχνανε με το δάχτυλο στους Γερμανούς ποιους να εκτελέσουν.
Τι κάνει το ΚΚΕ για να υπερασπιστεί τους νεκρούς του;
«Κείνο το βράδυ σώπαιναν οι λύκοι, γιατί ούρλιαζαν οι άνθρωποι»
«… Απ’ το Λαύριο οι δήμιοι φαίνονταν μικροί…
Και ήταν για να σαστίζεις πως τόσο μικροί δήμιοι κάνανε τόσο μεγάλα εγκλήματα.
Μα το έγκλημα ποτέ δεν μετριέται με τον πήχυ. Γιατί ποτέ δεν έχει το ανάστημα του κακούργου. Πάντα είναι μεγαλύτερό του. Γιατί ένας πραγματικός κακούργος ποτέ δεν κάνει μόνο ένα έγκλημα.
Πόσο μάλλον στη Μακρόνησο όπου είχε καταργηθεί η τιμωρία.
Γιατί κι αυτό έγινε στη Μακρόνησο. Χωρίσανε το έγκλημα απ’ τον κολασμό και αντιστρέψανε
τους όρους.
Ρίξανε τον κολασμό στα θύματα και τον έπαινο στους κακούργους. Έτσι τους βοήθησαν να κάνουν το έγκλημα ψυχαγωγία και πρωινή γυμναστική.
Όταν ένας άνθρωπος συνηθίζει να διασκεδάζει με το αίμα που τρέχει, με τίποτα πια στο εξής
δεν μπορεί να διασκεδάσει…»
«Το νησί αυτό, που διαδραματίζεται σήμερα η ιστορία μας, είναι το τοπίο όπου το έγκλημα δοξάστηκε σαν ύψιστη αρετή.
Όπου μέσα απ’ το λαρύγγι του ανθρώπου πέρασαν -για πρώτη φορά στην Ιστορία της Ανθρωπότητας- φθόγγοι άγνωστοι.
Ήρθε μια νύχτα που το νησί κλυδωνίζεται σαν ακυβέρνητο σκάφος.
Αυτή τη νύχτα -οι φθόγγοι αυτοί οι άγνωστοι- ακούστηκαν τόσο δυνατά, που οι μεταλλωρύχοι
της αντικρινής πλαγιάς τρόμαξαν και κρύφτηκαν στις στοές τους.
Ήταν οχτώ του Δεκέμβρη, χίλια εννιακόσια σαράντα εννέα χρόνια ύστερα απ’ τη γέννησή
του γιου μιας χωρικής, που τον σταύρωσαν -μια φορά- πάνω σ’ ένα ξύλο σ’ ένα λόφο της Σιών, επειδή κουβάλησε μαζί του καινούργιες ιδέες.
Βλέπετε οι ιδέες, άμα δεν έρχονται στα μέτρα που θέλουν αυτοί, παίρνουν το κεφάλι αυτουνού που τις έχει…»


«…Έτσι όπως το ζώνει το νησί η θάλασσα είναι ένα κι ένα για κλουβί.
Ούτε σύρματα, ούτε κάγκελα. Μπράβο, έτσι θα ‘ναι.
Εμ… να σου πω, είναι κρίμα τα καημένα τα ζουντανά να τα κρατάς χρόνο καιρό φυλακωμένα.
Άφ’ τα λέφτερα… Πού θα πάνε; Τα φυλάει γύρω τρόγυρα η θάλασσα.
Αυτό θα ‘ναι μωρέ! Ωχ! ησύχασα… μαλάκωσε η ψυχή μου.
Ναι, τις έχουνε κάτι τέτοιες ψυχοπονιές οι Εγγλέζοι.
Ύστερα από τον πόλεμο, λένε, πήρανε όλοι την απόφαση να ημερέψουνε...»

Κι από κάτου απ’ τ’ αστέρια περνάνε
Καραβιές- καραβιές οι εκτοπισμένοι
και τσουβάλια με κομμένα ποδάρια
και τσουβάλια με κομμένα χέρια
και τσουβάλια με νεκρούς
ξεβράζουν οι φουρτούνες στις αχτές του Λαυρίου



Σάββατο 17 Μαΐου 2025

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

 ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ



ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
Έκανε πολύ κρύο το απόγευμα. Τουρτούριζα.
Υπήρξε έκτακτο δελτίο καιρού για ακραία καιρικά φαινόμενα Για αέρηδες και καταιγίδες.
Η ομίχλη που θόλωνε την ατμόσφαιρα ήταν από τα δυο πακέτα τσιγάρα που είχα καπνίσει.
Ο Τάσος έφερε ένα μπουκάλι κρασί χωρίς ανοιχτήρι.
Εξακολουθούσα να καπνίζω ακατάπαυστα.
Βούλιαξα στη μαλακία και στο κουτσομπολιό. Λερώθηκα.
Χτύπησε το τηλέφωνο.
Ο μαζοχιστικός μου χαρακτήρας διεκόπη προσωρινώς.
-Παρακαλώ…
-Πέθανε ο Μικρούτσικος.

Απόσπασμα από το «ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ» του Άλκη Αλκαίου


Μέχρι να αρχίσεις μέχρι να τελειώσεις
το πρόσωπό τους αποστρέψαν άφωνοι
οι φίλοι και γελούν στις συγκεντρώσεις
μεγάφωνοι μικρόφωνοι παράφωνοι.
Στην Πέργαμο και στην Μπαστιά
δίδυμα πάνε φορτηγά
κι ένα ιπτάμενο δελφίνι
στον Πόρο και στη Σαντορίνη
κι εγώ απόψε θα σε χάσω
και αύριο θα σε ξεχάσω…


Η διαδρομή του Θάνου θα ’πρεπε να λέγεται «Ταξιδεύοντας» από αεροδρόμια
σε αεροπλάνα, σε συναυλίες, σε ξενοδοχεία, στα πλήκτρα του πιάνου, στον αγώνα για την ποιότητα, στη φιλοσοφία, αλλά και σε οτιδήποτε καινούργιο, στην προσπάθεια να μη χάσει
την επαφή του με τον κόσμο (είναι αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο λέει), στο να αφουγκράζεται και να δημιουργεί, στο να υπερασπίζεται αρχές και αξίες χωρίς συμβιβασμούς και υποχωρήσεις.
Το ξέρει ότι είναι φωτεινή μειοψηφία κι ότι ο δρόμος που έχει διαλέξει είναι δύσκολος.
Όμως έχει γιγαντώσει από τις εμπειρίες τόσων χρόνων και η επαφή του με το κοινό τον ανανεώνει.
Ακούραστος στη ροή του λόγου, θα μπορούσε να μιλάει ατέλειωτες ώρες, οι υποχρεώσεις
όμως τον προσγειώνουν. Θυμάται τα πάντα με την παραμικρή λεπτομέρεια.
Ήταν το 2001, όταν του έδωσα ένα περιοδικό, που συνεργαζόμουν τότε.
Ήταν ένα αφιέρωμα στον ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΒΙΓΙΟΝ, και είχε μια ξυλογραφία που απεικόνιζε
το πρόσωπο του ποιητή. Τότε είχε εκδώσει ένα c.d με μελοποιημένα ποιήματα του ΒΙΓΙΟΝ. «Γύρισα όλη τη Γαλλία για να βρω το πρόσωπό του ώσπου ήρθα στο Αίγιο να το βρω…» Επίσης θυμόταν όσα του είχα πει για τη «Μουσική πράξη στον Μπρεχτ» μια παράσταση
που δεν μπορεί να συμβεί στο Αίγιο λόγω οικονομικών εκκρεμοτήτων από το 2001.
Όμως να που θα συμβεί στα Καλάβρυτα στις 31 Ιουλίου η παράσταση «ΤΟΥΣ ΕΧΩ ΒΑΡΕΘΕΙ….». Στηρίζεται στη μελοποίηση από το Θάνο Μικρούτσικο ποιημάτων Ελλήνων και ξένων ποιητών. Μέσα σ’ αυτά συμπεριλαμβάνεται και η «Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ».

Καμπανάκι… και η συνέντευξη αρχίζει…
1 Tι ακριβώς είναι αυτή η παράσταση που παρουσιάζετε μαζί με τα Υπόγεια Ρεύματα;

Είναι ένα πολιτικό ακρόαμα σε συνδυασμό με ελεγχόμενο αυτοσχεδιαστικό βίντεο. Στην ουσία, πρόκειται για αυτό που πολιτογραφήθηκε ως πολιτικό τραγούδι του οποίου θεωρήθηκα ίσως
ο κυριότερος εκφραστής, από τα χρόνια της Μεταπολίτευσης μελοποιώντας Έλληνες και ξένους ποιητές όπως τον Χικμέτ και τον Μπίρμαν στα «Πολιτικά Τραγούδια», τον Ρίτσο στην «Καντάτα για τη Μακρόνησο», τη «Μουσική Πράξη στον Μπρέχτ», τον Αναγνωστάκη, τον Ελευθερίου,
τον Αλκαίο, τον Τριπολίτη κ.α. Αυτό είναι το βασικό υλικό που στηρίχτηκε η συνεργασία μου με τα Υπόγεια Ρεύματα. Την αρχική ιδέα την είχε το συγκρότημα. Είχε δουλέψει κάποια από τα τραγούδια μου σε ροκ ήχους και στη συνέχεια τα δουλέψαμε μαζί. Έτσι ήρθε και η ιδέα της παράστασης.
Τα Υπόγεια Ρεύματα είναι ένα ελληνικό ροκ συγκρότημα, που εμπεριέχει το σοβαρό ελληνικό τραγούδι. Δε μιμείται τις ροκ φόρμες που έρχονται από το εξωτερικό, είναι έμπειροι μουσικοί
και καλά παιδιά. Έχουν έναν πολυεπίπεδο τρόπο, που από το 1993-94 το έδειξαν στις συνθέσεις
τους μελοποιώντας Μπόρχες, Καρυωτάκη, Πολυδούρη και Παλαμά.

2 Γιατί διάλεξες αυτή τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο να παρουσιάσεις αυτή τη δουλειά;

Δεν το έκανα εκ του πονηρού, δηλαδή να επωφεληθώ από τα γεγονότα του Δεκεμβρίου και όσα επακολούθησαν. Πάντα πίστευα ότι το πολιτικό τραγούδι δεν έχει τελειώσει, δεν έχει πεθάνει,
το έλεγα και στους άλλους και συνέθετα τραγούδια όπως το «Ανεμολόγιο» του Τριπολίτη,
τη «Ρόζα» του Αλκαίου με το χαρακτηριστικά αποκαλυπτικό δίστιχο «πώς η ανάγκη γίνεται Ιστορία πώς η Ιστορία γίνεται σιωπή», τον «Άμλετ της Σελήνης» του Ελευθερίου και πολλά άλλα. Όμως και \άλλοι συνθέτες έγραψαν πολιτικά τραγούδια όπως οι Χ. και Π. Κατσιμίχας το ’99
τις «Τρύπιες Σημαίες», ο Γ. Αγγελάκας το «Σιγά μην κλάψω».

3 Έχεις μελοποιήσει πολλούς Έλληνες και ξένους ποιητές. Πιστεύεις ότι αυτό θα εξακολουθήσει και θα έχουμε και νεότερες γενιές ποιητών, που θα μελοποιούνται στο μέλλον;

Αυτό είναι ασταμάτητο για τον απλούστατο λόγο ότι η μεν τέχνη είναι το χνάρι του ανθρώπου πάνω στη γη, οποιαδήποτε κι αν είναι η συγκυρία της κάθε εποχής, η δε ποίηση είναι αυτό που φωτίζει
το δμο προς το μέλλον. Δε μας τέλειωσαν οι ποιητές μετά από τη μεγάλη φουρνιά.
Βέβαια ο Καβάφης, ο Ρίτσος, ο Σεφέρης και ο Ελύτης είναι οικουμενικοί, αλλά η κάθε γενιά βγάζει σπουδαία πρόσωπα που εκφράζουν την εκάστοτε συγκυρία. Θα συνεχίσουν να υπάρχουν ποιητές, που θα έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαφορετικές λειτουργίες ανάλογα με την εποχή και τις κοινωνικές εξελίξεις.

4 Συνεργάζεσαι με νέους καλλιτέχνες κατά καιρούς. Υπάρχουν κάποιοι που επάξια θα πάρουν τη σκυτάλη;

Αναμφισβήτητα.
Κάθε γενιά δικαιώνεται αν η σπορά των προηγούμενων στην επόμενη πετύχει.
Σήμερα υπάρχουν πάνω από δεκαπέντε αξιόλογοι συνθέτες. Στη δική μου γενιά είμαστε λιγότεροι.
Οι καλλιτέχνες είναι παράγωγα εμπειριών και κοινωνικών συνθηκών. Ο Θεοδωράκης και ο Χατζιδάκις παρήχθησαν σε μια εποχή ευνοϊκή ώστε να εκφράζουν το όλο. Οι σημερινοί δημιουργοί παρουσιάζονται σαν εκφραστές μιας μειοψηφίας κι έτσι δεν μπορούν να παίξουν το ρόλο της κοινωνικής καθοδήγησης, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Όμως αν υπήρχε ένα μηχάνημα που
θα μέτραγε το ταλέντο και λεγόταν «ταλεντόμετρο» θα αποδείκνυε ότι πολλοί από τους σημερινούς δημιουργούς είναι πιο ταλαντούχοι από εμάς τους παλιότερους.


5 Η ελληνική μουσική σε συνδυασμό με την ελληνική ποίηση θα μπορούσε να παίξει ένα διεθνή ρόλο και να αγκαλιαστεί απ’ όλο τον κόσμο;


Θεωρητικά ναι, γίνεται. Όμως στην εποχή της εμπορευματοποίησης, ένας τέτοιος πολιτισμένος λόγος αποτελεί μειοψηφία. Όταν ήμουν υπουργός πολιτισμού, τους πρότεινα -και είχε αναστατωθεί το σύμπαν- δίπλα στον αρχαίο μας πολιτισμό, τον Σοφοκλή και τον Αισχύλο, να παρουσιάζουμε
και τους σύγχρονους Έλληνες ποιητές, τον Καβάφη και τον Ρίτσο και γιατί όχι και την Κική Δημουλά. Έχω βαρεθεί εκ του ασφαλούς να υπερασπίζομαι το μακρινό παρελθόν.
Είμαι παιδί δικό τους, αλλά ας ρισκάρουμε και για το μέλλον.


6 Τι έχεις να πεις για τα γεγονότα του Δεκεμβρίου και τη δολοφονία του νεαρού μαθητή Αλέξανδρου; Τι τροπή νομίζεις ότι θα πάρουν τα γεγονότα στη χώρα μας;


Είμαι εκατό τοις εκατό υπέρ των παιδιών. Ξεσηκώθηκαν οι νέοι άνθρωποι με αφορμή, όχι με αιτία
τη δολοφονία του νεαρού Αλέξανδρου.
Δύο είναι τα πραγματικά αίτια που ξεσήκωσαν τη νεολαία.
Το πρώτο είναι ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι ένα από τα πιο καταπιεστικά.
Και το δεύτερο, ότι τελειώνοντας τα πανεπιστήμια και μπαίνοντας στην παραγωγή έχουν να αντιμετωπίσουν μια μόνιμη οικονομική κρίση αλλά και μια έντονη κρίση αξιών.
Γίνονται παιδιά των 700 ευρώ ή παιδιά της ανεργίας σε μια κοινωνία καταπιεστική, άδικη και βάρβαρη.
Δεν μπορώ να κατηγορήσω τα παιδιά γιατί δεν είναι πλήρως ενημερωμένα.
Εδώ καλά καλά δεν είμαστε εμείς… Όμως αντιδρούν και αντιστέκονται.
Η εξέγερση ήταν αναμενόμενη. Θέλω να πω πως έφυγε το καπάκι και ξεχείλισε ο ατμός.
Είμαι υπέρ της εξέγερσης χωρίς όμως τα παρατράγουδα. Όσο για το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σου, δεν μπορώ να προφητεύσω και το θεωρώ επικίνδυνο.
Το βέβαιο είναι πως μετά τον Δεκέμβρη τα πράγματα άλλαξαν.


7 Οι πνευματικοί άνθρωποι μπορούν να παίξουν το ρόλο που έπαιζαν στο παρελθόν;


Είναι δύσκολο να απαντήσω σ’ αυτή την ερώτηση. Οι πνευματικοί άνθρωποι σε περιόδους κρίσης, άλλοι ορθώνουν ανάστημα και άλλοι αλλοτριώνονται.
Οι πνευματικοί άνθρωποι εναντιώθηκαν στους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας.
Θα πρέπει να μη λειτουργεί το προσωπικό μας εγώ και να σκεφτόμαστε συλλογικά. Πνευματικοί άνθρωποι και συνειδητοί πολίτες δεν έχουμε ανταλλάξει ακόμα τις νέες μας διευθύνσεις και τα νέα μας τηλέφωνα.


8 Ποια η σχέση σου με τα ΜΜΕ; Σε αγκαλιάζουν;


Σε γενικές γραμμές όχι. Κι εννοώ τα ηλεκτρονικά μέσα, που προσδιορίζουν πολύ περισσότερο κάποια πράγματα από ότι ο έντυπος τύπος. Σε σχέση με παλιότερα με παίζουν λιγότερο ή και
τις περισσότερες φορές καθόλου. Τα ηλεκτρονικά μέσα παίζουν το παιχνίδι της ιδιοκτησίας τους. Κάποιες φορές για λόγους αποενοχοποίησης με καλούν. Όμως εγώ είμαι πολύ σκληρό καρύδι.
Είμαι απ’ τους ανθρώπους που δεν έκαναν πίσω στις αρχές τους ποτέ και το λέω ποτέ.
Μπορεί κάποιος να μη συμφωνεί με τις απόψεις μου, όμως αυτές τις απόψεις τις στήριξα και θα
τις στηρίζω πάντα.


9 Η σχέση σου με την Πάτρα;


Η Πάτρα δε διαφέρει στη νοοτροπία από τις άλλες πόλεις. Οι τοπικές αυτοδιοικήσεις λειτουργούν
με έναν τρόπο διαχειριστικό. Άιντε να βγάλουμε την τετραετία και να ξαναψηφιστούμε.
Σας υπενθυμίζω όμως την καλή περίοδο της Πάτρας, το Διεθνές Φεστιβάλ 1986-1990, κάτι που
δεν κατάφερε να κρατήσει με ευθύνες της τότε τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και γενικότερες ευθύνες. Εγώ πάντα από τις εμπειρίες μου κρατάω τα καλά.
Κι αν πρόσφερα κάτι, δεν περίμενα να δώσουν σ’ ένα δρόμο το όνομά μου.
Σ’ αυτή την πόλη γεννήθηκα, σ’ αυτή την πόλη γεννήθηκαν οι γονείς μου, σ’ αυτή την πόλη συνδέθηκαν κάποιοι δεσμοί και στοιχεία στο DNA μου.
Θεωρώ πως αυτή η πόλη έχει πολύ σημαντικά αβαντάζ για να αναπτυχθεί μέσω του πολιτισμού.
Από κει και πέρα αν αυτό δεν μπόρεσε να περάσει, δεν έγινε κατανοητό είτε απ’ την κεντρική πολιτική σκηνή είτε απ’ την τοπική πολιτική σκηνή ή από κάποιους άλλους παράγοντες, «πάμε για άλλα»…

10 Πώς τα προλαβαίνεις όλα;

Αστειευόμενος με τους φίλους μου τους λέω «αν δεν δουλέψω τώρα που είμαι νέος,
πότε θα δουλέψω. ΄Ασε που είμαι και πολύτεκνος…»
Η δουλειά είναι κάτι που με ανανεώνει συνεχώς και βελτιώνει τη σχέση μου με τον κόσμο.

11 Θα ξανά ασχοληθείς με την πολιτική;

Όταν μου πρότεινε ο Ανδρέας Παπανδρέου την τρίτη θέση στο επικρατείας,
του απάντησα όχι, αν θέλεις βάλε με δωδέκατο. Αυτό σήμαινε ότι από τότε προσδιόριζα τα όρια της συμμετοχής μου στην πολιτική.
Και η προσωπική σου φιλία με τον Γιώργο Παπανδρέου;
Αυτό δεν έχει να κάνει με την απόφασή μου. Είναι πολλοί οι λόγοι που θα παραμείνω στη μουσική.
Χρειάζεται τέτοιους ανθρώπους σαν και σένα η πολιτική…
Σ ’ευχαριστώ, όμως θύματα στον αγώνα ήδη έδωσα.


12 Τι σχέδια έχεις για τη συνέχεια, για το κοντινό και το μακρινό μέλλον;


Στα πλαίσια του φεστιβάλ Αθηνών ολοκληρώθηκαν δυο παραστάσεις στο Ηρώδειο 23-24 Ιουνίου
με τεράστια προσέλευση του κοινού.
Στο πρώτο μέρος ήταν η Ρίτα Αντωνοπούλου με την ορχήστρα Καμεράτα υπό τη διεύθυνση του Αλέξανδρου Μυράτ με γνωστά μου τραγούδια όπως «Μια πίστα από φώσφορο», «Ελένη», «Άννα μην κλαις», «Μικρή μου μωβ βεντάλια» κ.α
Και στο δεύτερο μέρος ο Γιάννης Κούτρας, ο Μίλτος Πασχαλίδης,
ο Χρηστός Θηβαίος και ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας παρουσίασαν «το Σταυρό του Νότου»
και «Τις γραμμές των Οριζόντων» σε ποίηση Νίκου Καββαδία.
Ολοκληρώνω για φέτος, στο τέλος του καλοκαιριού, τις περιοδείες με τον Μίλτο Πασχαλίδη
και την Ρίτα Αντωνοπούλου όπως και τις περιοδείες μου με τα Υπόγεια Ρεύματα.
Η συνεργασία μας θα αποτυπωθεί στη συνέχεια στο στούντιο με ένα διπλό c.d.
Από τη νέα χρονιά θα ασχοληθώ με κάποια κονσέρτα που θα παρουσιάσω στην Ελλάδα
και το εξωτερικό, επίσης με ένα αφιέρωμα σε ποίηση του Λόρκα, που θα παρουσιαστεί στην Ελλάδα και την Ισπανία.


Σε ευχαριστώ.
Εύχομαι καλή επιτυχία στα σχέδιά σου και σύντομα θα τα πούμε από κοντά.
Και εγώ σας ευχαριστώ και σας και την εφημερίδα που συνεργάζεστε και σύντομα θα τα πούμε
από κοντά. Μην ξεχνάς πως έχουμε και τη συναυλία στα Καλάβρυτα στις 31 Ιουλίου.


Η συναυλία ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Συνάντησα τον Θάνο αργότερα άλλες τρεις τέσσερις φόρες στο Πολυτεχνείο.
Ο Θάνος ήταν ευρηματικός, ευφυής, ρήτορας, μανιακός εργάτης
Η προσφορά του είναι τεράστια όπως και των άλλων παγκόσμιων αριστερών στον τομέα του πολιτισμού και της τέχνης Το μόνο που δεν κατάλαβα και δεν θα καταλάβω ποτέ μου είναι το πώς κατέληξε στους ορθοδόξους






Τετάρτη 9 Απριλίου 2025

ΤΟ ΓΑΙΔΟΥΡΑΚΙ ΤΟΥ ΧΟΤΖΑ

 



Για πού το `βαλες καρδιά μου μ’ ανοιχτά πανιά,
για ποια πέλαγα ουράνια, άστρα μαγικά;
Για πού το `βαλες καρδιά μου μ’ ανοιχτά πανιά;

Για ποια μακρινή πατρίδα, έρμη ξενητειά;
Θάλασσα, ουρανός μ’ αστέρια, πουθενά στεριά.
Για πού το `βαλες καρδιά μου μ’ ανοιχτά πανιά;

Ποια αγάπη, ποιο λιμάνι, ποια παρηγοριά;
Θα `χεις αγκαλιά το κύμα, χάδι το νοτιά.
Για πού το `βαλες καρδιά μου μ’ ανοιχτά πανιά;

                                                     ΟΡΦΕΑΣ ΠΕΡΙΔΗΣ
ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
Με τον κορονοϊό δεν θα ξεμπερδέψουμε εύκολα.
Με τους Τούρκους δεν θα ξεμπερδέψουμε εύκολα.
Με τους μετανάστες δεν θα ξεμπερδέψουμε εύκολα.
Με τον Μητσοτάκη δεν θα ξεμπερδέψουμε εύκολα.
Τι θα γίνει με τα πανηγύρια τον Αύγουστο;
Οι παπάδες θα φοράνε μάσκες εντός της αιθούσης;
Η απόπειρα δολοφονίας κατά του Χίου είχε πολιτικά κίνητρα;
Ποιοι κάψανε την βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας;
Ποιοι κουκούλωσαν τους αρχαίους ναούς;
Γιατί κάηκαν 100.000 στρέμματα στην Κόρινθο και στον Πύργο;
Ηττήθηκε ο Ερντογάν ή κέρδισε μετά την απόσυρση των πολεμικών του πλοίων;
Τι θα πάρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων;
Τι θα γίνει με τα χωρικά ύδατα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο;
Γιατί το στάδιο της ΑΕΚ ονομάστηκε OPAP Arena;
Τελικά η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται. Απλά έχει ομοιοκαταληξίες.
Άντε γαμηθείτε φρικιά!



Είναι η ψυχή μου σε σκυλάδικο γαρδένια,
παραγγελιά του μεθυσμένου νταβατζή,

μου την πατάνε μανεκέν ξεσαλωμένα,
την τραγουδάνε καλλιτέχνες τραβεστί.

Ο Νασραντίν Χότζα αγόρασε ένα γαϊδουράκι:
- Αυτό το γαϊδουράκι θα το μάθω να μην τρώει.
Θα το κλείσω μέσα και δε θα του δίνω φαΐ. Να δούμε: Θα ζήσει ή όχι;
Το βράδυ δεν του έδωσε να φάει. Την άλλη μέρα δεν του έδωσε να φάει.
Το άλλο βράδυ δεν του έδωσε.
-Α, ζει; λέει. Το ’μαθα το γαϊδουράκι μου να μην τρώει.
Το γαϊδούρι, τι να κάνει, τι να φάει; Τέσσερις βραδιές δεν το τάιζε.
Την πέμπτη μέρα το βρήκανε ψόφιο.
- Α, ρε γαμώτο! Μόλις το ’μαθα το γαϊδούρι μου να μην τρώει και πέθανε!
Τώρα τι θα το κάνω το σανό;
Καλώς ήρθατε στον Μεσαίωνα
Λέτε να πεινάσουμε τον χειμώνα;






Παρασκευή 14 Μαρτίου 2025

ΦΥΛΑΞΟΥ! ΜΑΣ ΚΡΙΝΟΥΝΕ…


     



Υπάρχουν ορκισμένοι εχθροί. Είναι οι απόφοιτοι των ψυχιατρείων
Η παρακμιακή πλέμπα που βιάζεται να μας κυβερνήσει
Βρίσκονται στις αφίσες και στις βιτρίνες των καταστημάτων
Στις λαϊκές, στις πλατείες και στα σουπερ μάρκετ
Στα μαύρα ψηφοδέλτια των βολεμένων συνδικαλιστών
Στις τοπικές εφημερίδες και στους ερασιτεχνικούς θιάσους
Στις διαδηλώσεις και στις διοικήσεις των διεφθαρμένων φορέων
Στους κρατικούς υπαλλήλους, στα παιδιά τους και στα εγγόνια τους
Στις τράπεζες, στους τεκέδες, στα μπουρδέλα και στα κωλοχανεία
Στις κρυφές τσέπες και στα σεντούκια των δεσποτάδων
Στους βραβευμένους διαγωνιζόμενους ποιητάδες
Στα συμβούλια και στους συνδέσμους των φιλολόγων
Στα αναλόγια και στα στασίδια των εκκλησιών
Στις άγριες επελάσεις των λαχανί αγροτικών αυτοκινήτων


27-12-2017
ΤΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ



Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2025

ΜΙΑ ΚΙ ΕΞΩ

                               

                   ΜΙΑ ΚΙ ΕΞΩ



 

 

 

 








     Βγήκαν λάμιες στο ποτάμι σύννεφο έβαλαν γιορντάνι
    κι άντρας ζώνει τ’ άρματά του πάει ταμένος του θανάτου

Και ποιος θα σου κρατήσει άσπρο στο χορό μαντήλι
μαγιάπριλο του κόσμου πίκρα περπατάει στα χείλη
άι... γαρούφαλλό μου...

Άλογο φαρί καβάλα δράκοι του ’στησαν κρεμάλα
μπρος στο μαρμαρένιο αλώνι στέκει και το πεταλώνει
Ανέμη να γυρίσει παραμύθι ν’ αρχινήσει
μαύρο κρασί να πιούμε το φεγγάρι έχει μεθύσει
άι...γαρούφαλλό μου...

      Και στην άκρη, στο ποτάμι μια φλογέρα, ένα καλάμι
      κάνει τον καημό φλογέρα το παράπονό του αέρα
      Και ποιος θα σου κρατήσει άσπρο στο χορό μαντήλι
      μαγιάπριλο του κόσμου πίκρα περπατάει στα χείλη
      άι...γαρούφαλλό μου...

Ποιος πονεί και ποιος το θέλει του ανέμου οι Αρχαγγέλοι
του καπνού `ναι και τ’ ανέμου δεν το βάσταξα ποτέ μου
Ανέμη να γυρίσει παραμύθι ν’ αρχινήσει
μαύρο κρασί να πιούμε το φεγγάρι έχει μεθύσει
άι...γαρούφαλλό μου...

Του Χάρου ειν’ το πανηγύρι το χορό νεκρός να σύρει
τ’ άστρα μες στο παραγάδι και τον ήλιο στο σημάδι
Και ποιος θα σου κρατήσει άσπρο στο χορό μαντήλι
μαγιάπριλο του κόσμου πίκρα περπατάει στα χείλη
άι...γαρούφαλλό μου...   

                                                    ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΓΚΟΥΦΑΣ


ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ

Φύσηξε Νοτιάς και φανέρωσε τα νοσοκομειακά απόβλητα.
Ο άνεμος ξεθάβει τα κουκουλωμένα, τα βγάζει στην επιφάνεια.
Τελικά τίποτα κρυφό υπό τον άνεμο.
Η αλήθεια εμφανίζεται πάντα αργά ή γρήγορα.
Δεν έμεινε κρυφή ποτέ.
Ποτέ; Έτσι και τώρα θα εμφανιστεί η αλήθεια.
Δεν τα συγκέντρωσα εγώ όλα αυτά τα στοιχεία Είναι ιστορικά ντοκουμέντα γραμμένα από ιστορικούς. Εγώ έκανα την περίληψη έτσι όπως θα κάναμε στο δημοτικό σχολείο.
Ξέρω πως θα αντιδράσει το μικροπαραγοντιλίκι, αλλά δεν με ενδιαφέρει καιδεν θα απαντήσω. ΕΙΝΑΙ 

ΜΙΑ ΚΙ ΕΞΩ.
Δεν θα πέσω στην παγίδα της επανάληψης. Ξέρω πως γνωρίζουν την αλήθεια και την αρνούνται προς ίδιον όφελος.
Το άρθρο το αφιερώνω στον ήρωα Ρήγα Φεραίο. Τον είχα υποδυθεί πιτσιρικάς στο δημοτικό λόγω χάρης, ομορφιάς, κιλών και μετριοφροσύνης… (οι πολύ καλοί μαθητές ήταν κοντοί).
Το αφιερώνω σ’ όλους αυτούς που όταν τους προκάλεσαν, φάνηκαν ανεπαρκείς να απαντήσουν.
Και στους απλούς αναγνώστες που έχουν διάθεση να μάθουν την αλήθεια.
Η πραγματική ιστορία της ελληνικής επανάστασης του 1821 απέχει αρκετά από την επίσημη εκδοχή της, έτσι τουλάχιστον όπως διαμορφώθηκε με την πλήρη επικράτηση της ελληνικής αστικής τάξης, την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και τη διευθέτηση του ζητήματος του «ξένου προστάτη» για το νεότευκτο κράτος.
Από τη μια υπάρχουν τα σχολικά βιβλία και οι τόμοι των επίσημων εκφραστών της αστικής αντίληψης για το ζήτημα, που παρουσιάζουν (πλήρως διαστρεβλωμένο) τον εθνικό χαρακτήρα του «εικοσιένα» αποσιωπώντας ή υποτιμώντας το κοινωνικό και ταξικό του περιεχόμενο.
Ακόμα και για πασίγνωστα γεγονότα, όπως η εμφύλια σύγκρουση σχεδόν αμέσως μετά το ξέσπασμα της επανάστασης, η επίσημη εκδοχή καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια να περιορίσει τη σημασία τους και να τα παρουσιάσει ως μια θλιβερή παρένθεση στη «μεγαλειώδη» πορεία της «εθνικής παλιγγενεσίας».
Από την άλλη, υπάρχει μια πλούσια ιστοριογραφία απομνημονευμάτων λαϊκών αγωνιστών (Κολοκοτρώνη, Περραιβού κ.ά.), τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, η «Ελληνική Νομαρχία», μελέτες του Κορδάτου και του Βαλέτα, τα καυστικά κείμενα του Γιάννη Σκαρίμπα, αλλά και ξένων ιστορικών, όπως του Φίνλεϊ, που προσεγγίζουν την πραγματική διάσταση του ζητήματος και προβάλλουν, πέρα από τον εθνικοαπελευθερωτικό (που έτσι κι αλλιώς υπήρχε) και τον ταξικό-κοινωνικό χαρακτήρα της επανάστασης. Στα κείμενα αυτά μπορούμε να δούμε τον αντιδραστικό ρόλο της Εκκλησίας και των κοτζαμπάσηδων, την υπονόμευση του αγώνα από μερίδα της ελληνικής αστικής τάξης που έφτασε μέχρι και την ανοιχτή προδοσία, αλλά και τον ηρωικό αγώνα απλών λαϊκών αγωνιστών που κατάφεραν εμπνευσμένοι από την πρόσφατη γαλλική επανάσταση, σε πολλές περιπτώσεις, να κυριαρχήσουν (σε τοπικό επίπεδο) και να θέσουν (έστω και πρόωρα) ζήτημα λαϊκής εξουσίας.

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ
Η ιστορία της ελληνικής επανάστασης του 1821 έχει σαν αφετηρία της τις οικονομικές καικοινωνικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν μέσα στην οθωμανική αυτοκρατορία αρκετά χρόνια πριν.
Η ελληνική αστική τάξη, με τον τρόπο που διαμορφώθηκε, μέσα στις συγκεκριμένες συνθήκες,είχε αναπτυχθεί αρκετά και σε τέτοιο βαθμό που μόνο η δημιουργία ενός δικού της εθνικού κράτους θα μπορούσε να αποτελέσει τον όρο για το προχώρημα της καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Από τα πρώτα χρόνια της κατάκτησης του ελλαδικού χώρου από τους Οθωμανούς δόθηκαν αρκετές δυνατότητες ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας.
Αυτό συνετέλεσε, αργότερα, στην ανάπτυξη της μικρής βιοτεχνίας (κυρίως οικογενειακής) αλλά μέσα στο 17ο αιώνα στην προώθηση των εξαγωγών και του εμπορίου σε όλη σχεδόν τη Δυτική Ευρώπη. Ταυτόχρονα αναπτύχθηκε σε μεγάλο βαθμό και η ναυτιλία. Μάλιστα από το 18ο αιώνα η ελληνική ναυτιλία και το θαλάσσιο εμπόριο θα μπορούσαμε να πούμε ότι κατείχαν μια από τις πρώτες θέσεις στο μεσογειακό χώρο. Το αποτέλεσμα ήταν η ίδρυση ελληνικών παροικιών σε πολλές πόλεις της Ευρώπης. Έτσι δεν θα αργούσε να τεθεί με πιο έντονο τρόπο η αναγκαιότητα συγκρότησης ελληνικού κράτους.
Φυσικά, σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε η αστική τάξη από μόνη της να φέρει σε πέρας
αυτή την ανατροπή. Έπρεπε να κερδίσει με το μέρος της τον ελληνικό λαό, την αγροτιά αλλά
και τους ακτήμονες που ήταν μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού.
Απ’ την άλλη μεριά συχνά ξεσπούσαν λαϊκές εξεγέρσεις, σε τοπικό επίπεδο, οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν ακαθοδήγητες, υποκινούνταν από ομάδες ακτημόνων και είχαν απώτερο στόχο τη δικαιότερη μοιρασιά της γης, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας ανήκε σε τσιφλικάδες.
Οι προσπάθειες της αστικής τάξης να πυροδοτήσει τις εξελίξεις για την επανάσταση και να καθοδηγήσει με πιο ολοκληρωμένο τρόπο την υπόθεση αυτή ξεκινάν μετά τα 1750 και πάντα με
τις διασυνδέσεις που υπήρχαν με τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής, κύρια της Ρωσίας (το ξανθό γένος) που είχε σοβαρό λόγο αλλαγής τού τότε status. Είναι γνωστές οι προσπάθειες παραμερισμού της κυριαρχίας των Τούρκων και καθόδου της στη Μεσόγειο.


ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ
Σημαντική από αυτή την άποψη ήταν η προσπάθεια του Ρήγα Φεραίου να ξεκινήσει την επανάσταση των εθνοτήτων σε όλο τον βαλκανικό χώρο, με την προοπτική ίδρυσης της βαλκανικής ομοσπονδίας. Ένα όραμα αρκετά προοδευτικό, που αν συνδυαστεί με το κοινωνικό περιεχόμενο που έθετε, θα λέγαμε ότι δείχνει έναν άνθρωπο που έβλεπε πολύ μακρύτερα από την εποχή του. Δεν ήταν τυχαίο το γεγονός ότι καλούσε ακόμα και τη φτωχολογιά των Τούρκων να επαναστατήσει ενάντια στο σουλτάνο:

«Βούλγαροι κι Αρβανίτες και Σέρβοι και Ρωμιοί,
Νησιώτες και Ηπειρώτες, με μια κοινή ορμή,
για την ελευθερία να ζώσουμε σπαθί,
ν' ανάψουμε μια φλόγα εις όλην την Τουρκιά,
να τρέξει απ' την Μπόννα έως την Αραπιά…
να σφάξουμε τους λύκους που τον ζυγόν βαστούν
και Χριστιανούς και Τούρκους σκληρά τους τυραννούν».

Με τέτοια κηρύγματα ο Ρήγας και οι συνεργάτες του προσπαθούσαν να ενώσουν τους λαούς των Βαλκανίων. Δεν έμελλε όμως να ζήσει πολύ για να ολοκληρώσει το έργο του. Το Δεκέμβρη του 1797 συλλαμβάνεται στην Τεργέστη. Ακολουθεί κύμα συλλήψεων από την αυστριακή αστυνομία.
Τον Απρίλη του 1798 ο Ρήγας και οι σύντροφοί του παραδίδονται στις τουρκικές αρχές.
Στις 17 Ιούνη τον στραγγαλίζουν μαζί με άλλους 8 Έλληνες που κρατούνταν σε φυλακή του Βελιγραδίου.
Με την ευκαιρία αξίζει να δούμε τη στάση της Εκκλησίας στο ζήτημα.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όταν συνελήφθη ο Ρήγας, με εγκύκλιο του πατριάρχη Γρηγορίου
του Ε', καλούσε τους δεσποτάδες να κατάσχουν το επαναστατικό μανιφέστο του Ρήγα γιατί όπως ανέφερε «πλήρες υπάρχει σαθρότητος εκ των δολερών αυτού εννοιών, τοις δόγμασι της ορθοδόξου ημών πίστεως εναντιούμενον». Ο ίδιος, πλαστογραφώντας το όνομα του πατριάρχη Ιεροσολύμων Άνθιμου, εξέδωσε την περίφημη «Πατρική διδασκαλία» με την οποία τασσόταν ενάντια σε κάθε ιδέα εθνικής εξέγερσης, ενάντια στις δημοκρατικές αρχές της γαλλικής επανάστασης και καθησύχαζε το λαό λέγοντας ότι οι Τούρκοι ήταν… θεόσταλτοι.
Δεν ήταν πρωτόγνωρη αυτή η φιλοτουρκική στάση του ανώτερου κλήρου και δικαιολογείται πλήρως, αφού από την πρώτη στιγμή της οθωμανικής κυριαρχίας όχι μόνο διατήρησαν τα όποια προνόμια είχαν επί Βυζαντίου, αλλά τα διεύρυναν κιόλας. Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε χριστιανός ήταν υποχρεωμένος να δίνει το ένα τρίτο των εισοδημάτων του στην Εκκλησία (ειδικός φόρος που λεγόταν ρόγα ή ζητεία).

(Γ. Κορδάτου «Η κοινωνική σημασία της ελληνικής επανάστασης του 1821» σελ. 71).


ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Στα 1814 ιδρύεται στην Οδησσό η Φιλική Εταιρεία. Σκοπός της μυστικής αυτής οργάνωσης ήταν να ξεκινήσει τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων. Μπορεί στη διακήρυξή της να μην είχε τις προοδευτικές-ριζοσπαστικές ιδέες του Ρήγα αλλά έθετε ένα σοβαρό ζήτημα για την εποχή: την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και την ίδρυση κράτους βασισμένου μόνο στις δυνάμεις των Ελλήνων.Στην αρχή η ανάπτυξή της ήταν υποτυπώδης. Μάλιστα έγινε πρόταση στον Ιωάννη Καποδίστρια να αναλάβει την αρχηγία της, αλλά αυτός αρνήθηκε. Στην αυτοβιογραφία του εξηγεί τους λόγους: «Οι καταστρώσαντες τοιαύτα τα σχέδια είναι περισσότερον ένοχοι και αυτοί ωθούν την Ελλάδα προς τον όλεθρον. Είναι ελεεινοί εμποροϋπάλληλοι, καταστραφέντες λόγω της κακής των διαγωγής... Σας επαναλαμβάνω: φυλαχτείτε από τοιούτους άνδρας”. (Γ. Κορδάτου, “Η κοινωνική σημασία της ελληνικής επανάστασης του 1821”, σελ. 142).
Αναμενόμενο από έναν άνθρωπο με μαύρο παρελθόν. Δεν είναι βέβαια γνωστή η δράση του πριν
από την επανάσταση. Η αστική ιστοριογραφία θέλει να δείξει τα έργα του ως πρώτου κυβερνήτη μετά την επανάσταση και ξεχνά ένα πολύ σημαντικό γεγονός που στιγμάτισε τη δράση του.
Όταν στα 1804 στα Εφτάνησα επικρατούν οι Ρώσοι, στην Κεφαλονιά ξεσπά αγροτική αντιφεουδαρχική εξέγερση. Ο Καποδίστριας, τοποτηρητής των Ρώσων και γνήσιος υπηρέτης της ρωσικής κατοχής, έπνιξε στο αίμα την εξέγερση, τασσόμενος σαφώς με το μέρος των φεουδαρχών.
Στα 1818 η έδρα της Φιλικής Εταιρείας μεταφέρεται στην Κωνσταντινούπολη και η Εταιρεία αρχίζει να αναπτύσσεται ραγδαία.
Στην οργάνωση όμως μπήκαν και πολλοί Φαναριώτες και κοτζαμπάσηδες, αλλάζοντας ριζικά τη σύνθεσή της. Μετά το θάνατο του Σκουφά ανατίθεται η αρχηγία στον Αλέξανδρο Υψηλάντη.
Οι τάσεις που συνυπήρχαν μέσα στους Φιλικούς ήταν:
α) Η αστικοδημοκρατική-προοδευτική τάση. Ήταν οι συνεχιστές του Ρήγα που στηρίζονταν στην προοδευτική μερίδα των αστών και στις λαϊκές μάζες. Εκπρόσωποί της ήταν, εκτός από το Σκουφά, οι: Αναγνωστόπουλος, Κολοκοτρώνης, Παπαφλέσσας, Νικηταράς, Αναγνωσταράς, Ανδρούτσος κ.ά.
β) Η συντηρητική-συμβιβαστική τάση. Στηριζόταν στη συντηρητική μερίδα των αστών και σύναψε συμμαχίες με τους κοτζαμπάσηδες και τους Άγγλους. Εκπρόσωποί της ήταν οι: Μαυροκορδάτος, Ιγνάτιος, Νέγρης, Κουντουριώτηδες, Ορλάνδος κ.ά.
γ) Η αντιδραστική τάση. Ήταν οι μεγαλοκοτζαμπάσηδες και παλιά φεουδαρχικά στοιχεία που υπονόμευαν διαρκώς την επανάσταση. Εκπρόσωποί της ήταν οι: Ζαΐμης, Λόντος, Νοταράς, Π. Π. Γερμανός, Χρύσανθος Μονεμβασιάς κ.ά.
Από τη στιγμή εκείνη τα γεγονότα ήταν ραγδαία. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης συντάσσει, μαζί με τον Παπαφλέσσα και το Γεώργιο Λεβέντη, το «Γενικόν Σχέδιον» της επανάστασης. Το σχέδιο προέβλεπε ταυτόχρονη επανάσταση στη Σερβία, το Μαυροβούνιο, τη Μολδοβλαχία, την Ήπειρο και την Πελοπόννησο.

Αποφασίζεται να κατέβει ο Αλ. Υψηλάντης στην Πελοπόννησο και να ξεκινήσει την επανάσταση στα τέλη του 1820 ταυτόχρονα σε όλα τα Βαλκάνια. Στη Σερβία με τον Οβρένοβιτς, στη Μολδοβλαχία με τον Βλαντιμιρέσκου, καθώς και στη Βουλγαρία. Τελικά το σχέδιο τροποποιήθηκε γιατί ο Οβρένοβιτς δεν ακολούθησε και οι Άγγλοι ειδοποίησαν το σουλτάνο για τα σχέδια των Φιλικών. Επίσης ο Αλ. Υψηλάντης λόγω των αντιδραστικών του πεποιθήσεων διέταξε τον τουφεκισμό του Βλαντιμιρέσκου, καθώς ο τελευταίος ήθελε να δημιουργήσει καθαρά αγροτικό κίνημα ενάντια όχι μόνο στους Τούρκους, αλλά και στους φεουδάρχες, πράγμα που έβρισκε αντίθετο τον, μοναρχικών αντιλήψεων, πρίγκιπα. Το αποτέλεσμα ήταν να μην ακολουθήσουν μαζικά άλλες εθνότητες και να ναυαγήσει η προσπάθεια (ήττα στο Δραγατσάνι).
Στις αρχές του 1821 έρχονται οι απεσταλμένοι των Φιλικών στη Νότια Ελλάδα για να συντονίσουν τις προετοιμασίες της επανάστασης. Άρχισε να φαίνεται ξεκάθαρα πλέον ότι οι κοτζαμπάσηδες και ο ανώτερος κλήρος δεν ήθελαν σε καμιά περίπτωση την επανάσταση. Χαρακτηριστική είναι η συνάντηση στις 26 Γενάρη στη Βοστίτσα (Αίγιο), στο σπίτι του Ανδρέα Λόντου,
όπου ο Παπαφλέσσας προσπαθεί να πείσει τους κοτζαμπάσηδες, τους καπετάνιους, τους δεσποτάδες και τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να ξεκινήσει η επανάσταση. Οι περισσότεροι από αυτούς αρνούνται. Μάλιστα απείλησαν τον Παπαφλέσσα ότι θα τον φυλάκιζαν ή και θα τον σκότωναν αν δεν σταματούσε την επαναστατική του προπαγάνδα.


ΛΑΪΚΕΣ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ
Στις 21 Μάρτη ο τσαγκάρης Παν. Καρατζάς ξεσηκώνει τους Πατρινούς. Η Πάτρα καταλαμβάνεται από τους εξεγερμένους και οι Τούρκοι κλείνονται στο κάστρο.
Στις 22-23 Μάρτη ξεσηκώνεται η Μάνη. Ο Κολοκοτρώνης κι ο Παπαφλέσσας μπαίνουν την ίδια μέρα στην Καλαμάτα και την ελευθερώνουν. Η επανάσταση είχε ήδη αρχίσει παρά την επίσημη άποψη ότι ξεκίνησε στο μοναστήρι τη Αγίας Λαύρας στις 25 του Μάρτη.
Στις 24 Μάρτη φτάνουν στην Πάτρα, που ήταν ήδη κατειλημμένη από το λαό, ο αρχιεπίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Ανδρέας Ζαΐμης και ο Ανδρέας Λόντος, εκ των υστέρων και αφού
δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά, κηρύσσουν την επανάσταση στην Πελοπόννησο.
Από τότε ξεκίνησε μια προσπάθεια της παλιάς κάστας που κατείχε τα προνόμια αλλά και της νέας αστικής τάξης που διαμορφώθηκε, να κυριαρχήσουν, να πάρουν τα ηνία της επανάστασης και να αποτρέψουν κάθε λαϊκό ξέσπασμα που απειλούσε τα συμφέροντά τους και ξέφευγε από τα πλαίσια που αυτοί έθεταν. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ο λαός κατάφερε έστω και πρόσκαιρα να κυριαρχήσει. Όπως στην Ύδρα που ένας γνήσιος λαϊκός ηγέτης, ο Αντώνης Οικονόμου, κηρύσσει την επανάσταση στις 28 Μάρτη και ο λαός καταλαμβάνει το διοικητήριο του νησιού καθώς και πολλά καράβια. Υποχρεώνουν τους μεγαλοκαραβοκύρηδες να δώσουν μέρος από την περιουσία τους για την επανάσταση κι έτσι ο στόλος της Ύδρας μετατρέπεται σε ισχυρό πολεμικό ναυτικό.
Τα ίδια συμβαίνουν και στις Σπέτσες και στα Ψαρά στις αρχές Απρίλη και σε λίγο στα περισσότερα νησιά. Γενικά στα νησιά ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας πήρε έντονο ταξικό χαρακτήρα, αφού εκεί δημιουργήθηκαν οργανωμένα λαϊκά κόμματα. Χαρακτηριστικά στην Άνδρο, με ηγέτη τον αγρότη Δ. Μπαλή, το λαϊκό κίνημα ήταν επηρεασμένο από τις αρχές της γαλλικής επανάστασης (στους λόγους του ο Μπαλής μιλούσε για κομμούνα), στη Σάμο με τον Λυκούργο Λογοθέτη και στη Χίο με τον αγρότη Μπουρνιά εφαρμόστηκε πρόγραμμα αντιφεουδαρχικό με διανομή της μεγάλης ιδιοκτησίας σε μικροκαλλιεργητές και ακτήμονες. Αξίζει να αναφέρουμε ένα απόσπασμα της προκήρυξης του
Δ. Μπαλή που απευθυνόταν στο λαό της Ανδρου. Είναι από τα σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα και καταδεικνύει το προχώρημα που πραγματοποιήθηκε στη σκέψη και τις ιδέες του λαού την εποχή εκείνη: «Διατί και ημείς κατά την παρούσαν στιγμήν να μην αποτινάξωμεν όχι μόνον το ζυγόν των Τούρκων, αλλά και των αρχόντων; (…)
Η γη ανήκει εις ημάς τους δουλευτάς της και όχι στους ολίγους Τουρκάρχοντας που τη νέμονται με το δικαίωμα του ισχυρότερου (…) θα δουλεύωμεν εις το εξής τα φέουδα όλοι μαζί και θα απολαμβάνει τον καρπόν των η κομμούνα μας και θα γίνεται δικαία μοιρασιά της σοδειάς εις όλους τους δουλευτάδες, ανάλογα με τον κόπον τους και την δούλευσίν τους». (Δ. Φωτιάδη, «Η επανάσταση του ’21», τ. Β, σελ. 92 -το απόσπασμα υπάρχει και σε σχολικό βιβλίο της Β' Λυκείου, 1997).
Αλλά και στην Αθήνα ο Μελέτης Βασιλείου (αξιόλογος λαϊκός ηγέτης) ξεσηκώνει την πόλη, αναγκάζει τους Τούρκους να κλειστούν στην Ακρόπολη και για ένα διάστημα ο λαός παίρνει την εξουσία. Οι κοτζαμπάσηδες όμως καταφέρνουν με την πρώτη ευκαιρία να ξαναπάρουν την εξουσία, καταδιώκουν τον Βασιλείου μέχρι την Εύβοια, όπου και τον δολοφονούν.
Πολύ γρήγορα η επανάσταση απλώνεται σε όλη την Πελοπόννησο και τον Απρίλη στα νησιά. Μέχρι το Μάη η επανάσταση επεκτείνεται στη Μαγνησία, στη Χαλκιδική, στην Εύβοια, στην Κρήτη, στο Μεσολόγγι, στο Αγρίνιο, στο Σούλι.
Όμως οι κοτζαμπάσηδες δεν έμειναν άπρακτοι. Το Μάη επιτίθενται στον Οικονόμου, στο διοικητήριο της Ύδρας, και αυτός αναγκάζεται να φύγει. Μετά από λίγο τον συλλαμβάνουν και τον μεταφέρουν στην Πελοπόννησο για να τον σκοτώσουν. Ύστερα από αλλεπάλληλες συλλήψεις και αποδράσεις ο Οικονόμου αποφασίζει να πάει το Δεκέμβρη στην Α' Εθνοσυνέλευση για να ζητήσει δικαιοσύνη. Λίγο πριν από την Εθνοσυνέλευση άντρες του Λόντου τον σκοτώνουν.
Στη Χίο και στη Σάμο αφού οι τοπικοί προύχοντες δεν μπορούσαν να καταστείλουν την εξέγερση, κατάφεραν να επικοινωνήσουν με τα απέναντι παράλια της Μ. Ασίας και ζήτησαν τη βοήθεια των Τούρκων. Έτσι μετά από την τουρκική απόβαση το λαϊκό κίνημα συνετρίβη. Δεκάδες χιλιάδες νησιώτες σφάχτηκαν και πολύ περισσότεροι αιχμαλωτίστηκαν και στάλθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής (καταστροφή της Χίου, Απρίλης 1822).
Το Μάη του 1821 ο Φιλικός Άνθιμος Γαζής κηρύσσει τη επανάσταση στη Θεσσαλομαγνησία.
Η ενεργός αντεπαναστατική δράση των κοτζαμπάσηδων όμως δεν επέτρεψε τη διατήρηση της επανάστασης στην περιοχή.
Ο Γαζής κυνηγήθηκε και έφυγε στη Ρούμελη.
Στην περιοχή της Μάνης εξεγείρονται οι αγρότες και καταλαμβάνουν εκτάσεις στο Μυστρά και στη Μονεμβασιά τις οποίες μοιράζονται και αρχίζουν να τις καλλιεργούν. Η κατάληψη κράτησε ένα χρόνο οπότε οι κοτζαμπάσηδες έστειλαν στρατό εναντίον τους.
Το καλοκαίρι του 1821 φτάνει στην Ύδρα, ως πληρεξούσιος της Φιλικής Εταιρείας,ο Δημήτριος Υψηλάντης, δημοσιεύει την πρώτη προκήρυξη προς τους Έλληνες και διεκδικεί τη γενική διεύθυνση του Αγώνα στο Άστρος. Οι πρόκριτοι αντιδρούν και απειλούνται επεισόδια στα Βέρβαινα και στη Ζαράκοβα. Όμως 3.000 οργισμένοι στρατιώτες συγκροτώντας διαδήλωση απαίτησαν σύνταγμα και θέλησαν να σκοτώσουν τους πρόκριτους. Μόνο μετά από την κατευναστική παρέμβαση του Κολοκοτρώνη ηρέμησε η κατάσταση. Ήταν μια καλή ευκαιρία να λυθεί μια και καλή το ζήτημα της εξουσίας, αλλά η συμβιβαστική στάση του Κολοκοτρώνη το απέτρεψε. Έτσι η αντιδραστική μερίδα των κοτζαμπάσηδων κατάφερε σταδιακά να επιβληθεί και να παραγκωνίσει όλους σχεδόν τους στρατιωτικούς ηγέτες ακόμα και τον Δ. Υψηλάντη.
Η ζωή συνεχίζεται κωμικοτραγικά, στις μέρες μας, με μια ηλίθια φιέστα που ξεπερνά τα όρια της φαντασίας.

*Αναδημοσίευση κειμένου

Τετάρτη 8 Ιανουαρίου 2025

Μιγκέλ Πινιέρο

                                                        Μιγκέλ Πινιέρο


ΚΕΙΜΕΝΑ  ΤΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
ι
 έγινε στο Καπιτώλιο;
Τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, δυο άντρες και δυο γυναίκες, στον χώρο του Καπιτωλίου 
στα επεισόδια που ξέσπασαν λόγω της εισβολής υποστηρικτών του Ντόναλντ Τραμπ την ώρα 
που συνεδρίαζε το Κολλέγιο των Εκλεκτόρων προκειμένου να επικυρώσει την εκλογική νίκη του Τζο Μπάιντεν. 
Όλα ήταν ανοιχτά. Τα πάντα!
Τα κομμωτήρια, το λιανεμπόριο, οι λέσχες, οι εκκλησίες.
Γιατί να μην είναι ανοιχτά και τα μπουρδέλα;
Ο Γραμματέας της ΕΠΕΝ Βορίδης αντικατέστησε τον Γραμματέα της ΚΝΕ Θεοδωρικάκο, 
στο υπουργείο εσωτερικών, στη σύγχρονη φιλελεύθερη κυβέρνηση Μητσοτάκη
Το ξύλινο χταπόδι κατάπιε τη φάτνη και ο Ολυμπιακός κέρδισε 0-4 τον Αστέρα Τρίπολης. 
Οι Ισραηλινοί έχουν κάνει 12.000.000 εμβόλια και ξαναγυρίζουν στους κανονικούς τους ρυθμούς ζωής. 
Ήταν Νεκρός
ποτέ δεν Έζησε
πέθανε
πέθανε
πέθανε αναζητώντας έναν Σκοπό
επειδή είπε
ποτέ δεν είδε τον σκοπό
αλλά άκουσε
τον σκοπό
άκουσε τα κλάματα των πεινασμένων παιδιών του γκέτο
άκουσε την προειδοποίηση από τον Μάλκολμ
άκουσε τα τρακτέρ να στρώνουν καινούριους δρόμους
σε καινούριες φυλακές
πέθανε αναζητώντας έναν Σκοπό
αναζητώντας έναν Σκοπό
ήταν νεκρός στην άφιξη
δεν Έζησε ποτέ πραγματικά
εκτός πόλης... στο κέντρο της πόλης... στην άλλη άκρη της πόλης...
το πτώμα βρέθηκε παντού στην πόλη
αναζητώντας τον Σκοπό
σκεπτόμενος ότι ο Σκοπός ήταν 75 δολλάρια
και κροκοδειλίσια παπούτσια
σκεπτόμενος ότι ο Σκοπός ήταν να πουλάς
την λευκή κυρία σε μαύρους πιτσιρικάδες
σκεπτόμενος ότι ο σκοπός είναι να βρεθείς
με την Gypsy Rose ή με την J.B.
ή να εμπορεύεσαι παλαβιάρικο χόρτο
και να τραγουδάς στο πάρκο μετά από μαστούρα
πέθανε αναζητώντας τον Σκοπό
πέθανε αναζητώντας έναν Σκοπό
και ο Σκοπός πέθαινε αναζητώντας τον
και ο Σκοπός πέθαινε αναζητώντας τον
και ο Σκοπός πέθαινε αναζητώντας τον
ήθελε έγχρωμη τηλεόραση
ήθελε ένα φουλάρι πάνω στο μεταξωτό κοστούμι
ήθελε τον Σκοπό να έρθει σαν τους μετεωρίτες
και να ξεσηκώσει την παγκόσμια αλληλουχία αντιδράσεων
ήθελε... ήθελε... ήθελε... ήθελε...
να θέλει περισσότερα θέλω
αλλά
ποτέ δεν έδωσε
ποτέ δεν έδωσε
-ποτέ δεν έδωσε αγάπη στα παιδιά του
ποτέ δεν έδωσε την καρδιά του στους γηραιούς
και δεν έδωσε ποτέ μα ποτέ
την ψυχή του στους ανθρώπους του
δεν έδωσε ποτέ την ψυχή του στους δικούς του
επειδή ήταν απασχολημένος να αναζητά έναν σκοπό
απασχολημένος
απασχολημένος με το να τελειοποιεί την φωνή του
για να εναρμονίζεται στον εθνικό ύμνο
με τον Σπύρο Άγκνιου
απασχολημένος με το να τελειοποιεί την χοροπηδηχτή του ομιλία
ώστε να μην φανεί η χαμέρπειά του
απασχολημένος με το να τελειοποιεί τους λόγους του
υπέρ της αστυνομίας
εκτός πόλης... στο κέντρο της πόλης... στη μέση της πόλης...
στην άλλη άκρη της πόλης...
το πτώμα του βρέθηκε σε όλη την πόλη
αναζητώντας έναν Σκοπό
αναζητώντας τον Σκοπό
βρέθηκε
σε χωράφια από άργιλο
βρέθηκε
σε μια κακόφημη συνοικία
τα πόδια του έμειναν στο Βιετνάμ
τα μπράτσα του βρέθηκαν στο Σινγκ-Σινγκ
το σκαλπ του ήταν πάνω στη ζώνη του Νίξον
το αίμα του έβαψε τους δρόμους του γκέτο
τα μάτια του ακόμα έψαχναν για τον Ιησού να κατέβει
από κάποιο σύννεφο και να τα κάνει όλα εντάξει
όταν ο Ιησούς πέθανε στην Αττική
τα μυαλά του σοβάντισαν το κτίριο του πενταγώνου
η φωνή του ακόμα ούρλιαζε ΑΣΤΕΡΟΕΣΣΑ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ
κοσκινίστηκε με τις αστυνομικές σφαίρες
που οι φόροι του αγόρασαν
πέθανε αναζητώντας έναν Σκοπό
αναζητώντας τον Σκοπό
ενώ ο Σκοπός πέθαινε αναζητώντας εκείνον
πέθανε χτες
πεθαίνει σήμερα
είναι αύριο νεκρός
πέθανε αναζητώντας έναν Σκοπό
πέθανε αναζητώντας τον Σκοπό
και ο Σκοπός ήταν μπροστά του
και ο Σκοπός ήταν μέσα στο δέρμα του
και ο Σκοπός ήταν μέσα στην ομιλία του
και ο Σκοπός ήταν μέσα στο αίμα του
αλλά
πέθανε αναζητώντας τον Σκοπό
πέθανε αναζητώντας έναν Σκοπό
πέθανε
κουφός
μουγγός
και τυφλός
πέθανε
και ποτέ δεν βρήκε τον Σκοπό του
επειδή
βλέπεις ποτέ μα ποτέ
δεν ήξερε ότι αυτός ήταν ο Σκοπός.