ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ

Ο Μπελογιάννης ζει μες την καρδιά μας
Ο Μπελογιάννης ζει παν στις κορφές
Ο Μπελογιάννης ζει είναι κοντά μας
στων τραγουδιών τις λεύτερες στροφές

ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
«Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας.Το δείξαμε όταν κινδύνευε η Ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της. Και ακριβώς, αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες, χωρίς πείνα και πολέμους. «ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΚΟΠΟ ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΣΤΕ» και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας…
Αυτά ήταν λίγα από τα λόγια του Νίκου Μπελογιάννη στην απολογία του στο στρατοδικείο που τον καταδίκασε σε θάνατο.
Αυτός ο συνεπής αγωνιστής που δεν λύγισε μπροστά στο θάνατο, ακολουθώντας ως το τέλος την υπεράσπιση των ιδανικών του…
Κι απ’ την άλλη η μάνα Βασιλική, βγαλμένη σαν από αρχαία τραγωδία χάνει την μικρότερη κόρη της Αργεντίνα στην κατοχή το 1944 από φυματίωση.
Τον άντρα της Γιώργο το 1947. Την πρώτη της κόρη Ελένη, που υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια από τους χωροφύλακες, παρουσίασε καλπάζουσα φυματίωση και εξέπνευσε στο νοσοκομείο «Σωτηρία» το 1948. Και το γιο της Νίκο, που εκτέλεσαν οι φασίστες στις 30 Μαρτίου του 1952 παρά τις διαμαρτυρίες εκατοντάδων χιλιάδων διαδηλωτών και πλήθους διανοουμένων σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Ο Νίκος Μπελογιάννης έγινε παγκόσμιος θρύλος, σύμβολο και το όνομά του δόθηκε στην Ανατολική Ευρώπη σε βουνά, δάση, λίμνες, οικισμούς και χωριά.
Η μητέρα του ήρωα, Βασιλική πεθαίνει τον Αύγουστο του 1956.
Η σύντροφός του γεννάει στη φυλακή το παιδί τους, Νίκο και αποφυλακίζεται για πρώτη φορά τα Χριστούγεννα του 1963.
Ο Νίκος Μπελογιάννης, το μέλος της κεντρικής επιτροπής του ΚΚΕ, ο πολιτικός επίτροπος της 10ης Μεραρχίας του δημοκρατικού στρατού, ο όμορφος άντρας,ο αγωνιστής, αυτός που προοριζόταν για να ξεκαθαρίσει και να οργανώσει το κόμμα, αυτός που προοριζόταν για γραμματέας του ΚΚΕ, γύρισε στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 1950. Στις 20 Δεκεμβρίου του 1950 συλλαμβάνεται και δικάζεται με βάση το νόμο 509/1947 κατηγορούμενος ως κατάσκοπος της Σοβιετικής Ένωσης.
Ένα από τα μέλη του δικαστηρίου και έκτακτος στρατοδίκης ήταν ο Γεώργιος Παπαδόπουλος,
ο μετέπειτα δικτάτορας. Η απόφαση της θανατικής ποινής δεν άλλαξε παρά τις διεθνείς εκκλήσεις και πιέσεις. Η απόφαση εκτελέστηκε στις 30 Μαρτίου ημέρα Κυριακή και ώρα 4:10 π.μ
Ο Νίκος Μπελογιάννης κι άλλοι τρεις σύντροφοί του, Δ. Μπάτσης, Ν. Καλούμενος
και Η. Αργυριάδης μεταφέρθηκαν από τις φυλακές της Καλλιθέας στο στρατόπεδο στο Γουδί
και τουφεκίστηκαν.
Η ώρα και η μέρα ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστες. Οι εκτελέσεις γίνονταν με το πρώτο φως του ήλιου και ποτέ Κυριακή.Φαίνεται πως έγινε τότε για να προλάβουν οι κάθε λογής υπέρμαχοι της εκτέλεσης τυχόν απονομή χάριτος …
Ο Νίκος Πλουμπίδης, υπεύθυνος του τότε ΚΚΕ Αθήνας στέλνει επιστολή με τα αποτυπώματά του δηλώνοντας ότι ο Μπελογιάννης είναι αμέτοχος και ότι η υπόθεση των ασυρμάτων βαραίνει αποκλειστικά τον ίδιο.





Ο συνήγορός του, Μ. Γαλέος επισκέπτεται τον Μπελογιάννη στις φυλακές και του προτείνει
να καταθέσουν αίτηση αναψηλάφησης της δίκης.
Ο Ζαχαριάδης ανακοινώνει ότι η επιστολή Πλουμπίδη είναι χαφιέδικο κατασκεύασμα κι ότι
ο Πλουμπίδης - που συνελήφθηκε αργότερα και εκτελέστηκε – ζει τάχα στο εξωτερικό.
Μετά τη δήλωση του Ζαχαριάδη, ο Μπελογιάννης και η σύντροφός του Έλλη Παππά δεν προχωρούν σε αίτηση αναψηλάφησης της δίκης.
Ο πρόσφατος θάνατος της συντρόφου του Νίκου Μπελογιάννη Έλλης Παππά είναι σίγουρο οι θα διαταράξει τα λιμνάζοντα νερά. Είχε αφήσει την πολιτική της διαθήκη και αλλά στοιχεία στο μουσείο Μπενάκη με τον όρο ότι θα ανοιχτούνε μετά τον θάνατό της.
Η περίοδος εκείνη είναι θολή για πολλούς και για τους κυνηγούς και για τους κυνηγημένους. Τα νέα στοιχεία θα πρέπει να εξεταστούν με προσοχή χωρίς εμπάθεια και προσωπικές κόντρες ώστε να φωτιστεί η αλήθεια για την πρόσφατη ιστορία του τόπου μας.

Συ μας έμαθες, πώς πρέπει να ζούμε
πώς, μ’ αξιοπρέπεια, να πεθαίνωμε.
Μ’ αυτό το γαρούφαλλο σαν με το κλειδί
άνοιξες την πόρτα της Αθανασίας 

Με το χαμόγελό σου φώτισες τον κόσμο όλο
για να κατέβει η νύχτα στη γη.

 ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ, ΕΝΑ ΤΟΠΙΟ

 ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ, ΕΝΑ ΤΟΠΙΟ

Μωρή κοντούλα λεμονιά,

Με τα πολλά λεμόνια, Βησσανιώτισσα,
σε φίλησα κι αρρώστησα
και το γιατρό δε φώναξα.

Πότε μικρή, μεγάλωσες;
Κι έγινες για στεφάνι, Βησσανιώτισσα,
σε φίλησα κι αρρώστησα
και το γιατρό δε φώναξα.

Χαμήλωσε, τους κλώνους σου,
να κόψω ένα λεμόνι, Βησσανιώτισσα,
Σε φίλησα κι αρρώστησα
και το γιατρό δε φώναξα.

Για να το στύψω να το πιω,
να μου διαβούν οι πόνοι, Βησσανιώτισσα,
σε φίλησα κι αρρώστησα
και το γιατρό δε φώναξα.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ

«Μια εικόνα. Ένα τοπίο που, όσος καιρός κι αν πέρασε, λειτουργεί μέσα μου μουσικά.

Έχει ρυθμό, αναπτύσσεται στο χρόνο... Ψάχνοντας τότε, το '69, για το χωριό της "Αναπαράστασης", βρέθηκα σ' ένα χωριό ψηλά στα Ζαγόρια.
Νοέμβρης μήνας με ψιλόβροχο. Μαύριζε η γκρίζα πέτρα από νερό.
Πένθιμες γυναικείες φιγούρες χάνονταν στα ερείπια. Μια γέρικη φωνή τραγουδούσε στο έρημο καφενείο: "Μωρή κοντούλα λεμονιά...".
Στάθηκα εκεί στην άκρη. Η φωνή ράγισε κι έσπασε έπειτα από λίγο.
Έμεινε το τοπίο με τη βροχή. Έμεινα κι εγώ. Αυτό θα 'παιρνα μαζί μου».
∆εν ξέχασα τίποτα

Περπατούσε στις γραμμές του τρένου με ένα δισάκι στους ώμους, αυτή ήταν όλη του η περιουσία.
Και πολλές μνήμες, που τις ένιωθε σαν σιδερογροθιά στο στομάχι.
Το μελαγχολικό βλέμμα της Ηλέκτρας Αποστόλου, το χαμόγελο του Νίκου Μπελογιάννη την ώρα
της εκτέλεσης, τον ήχο της θάλασσας, την μυρωδιά των ανθών της λεμονιάς.
Οι συνταξιούχοι κομμουνιστές και τα επαγγελματικά στελέχη είχαν επηρεαστεί από τα καινούργια οικονομικά μέτρα. Οι περικοπές τούς είχαν κοστίσει.
Οι μπάτσοι κοπανιόντουσαν μεταξύ τους. Οι δάσκαλοι λιποθυμούσαν στις τάξεις από τη στέρηση και οι φασίστες αυξάνονταν……»

Όλα είναι στη θέση τους, τακτοποιημένα κατά σειρά,
περιμένοντας το χέρι να διαλέξει·
µόνο δεν μπόρεσα να βρω τα παιδικά χρόνια,
µήτε τον τόπο όπου γεννήθηκε ο ήρωας του δράματος.
Όλα τ’ άλλα, να τα:
οι προσωπίδες για τα τρία κύρια συναισθήματα,
τα παραπετάσματα, τα φώτα,
τα σκοτωμένα παιδιά της Μήδειας,
το φαρμάκι και το μαχαίρι.
Τα λόγια, τα θυμάσαι, που αρχίζουν:
Αρκείτω βίος! Ιώ! Iώ!
Αυτός είναι ο διακόπτης των μικροφώνων.
Θα σ’ ακούσουν ως τα πέρατα του κόσμου.
Eµπρός, προβολέα! Καλή τύχη!

…Ζούσε την τελευταία του ώρα. Στο σταθμό, νύχτα, περίμενε το τρένο, που θα’ πεφτε μπροστά του να τελειώνει.
Άξαφνα, από μια παλιά ξεχασμένη παρόρμηση ανέβηκε στη γραμμή να περπατήσει, όπως άλλοτε,
που ήταν ένα αιώνιο παιδί.
Τότε, μ᾿ έκπληξη, είδε τη μικρή πεθαμένη εξαδέλφη να περπατάει στην άλλη γραμμή, απλώνοντας του το χέρι, για να κρατηθούν, πιο στέρεα, πάνω απ᾿ τ᾿ όνειρο.
Περπάτησαν ώρα, χαμογελώντας ο ένας στον άλλον, κι όταν πέρασε τυφλό το τρένο, βουίζοντας, τα δύο παιδιά χειροπιασμένα συνέχιζαν να προχωράνε πάνω στις ράγες...ενώ το πτώμα ενός άντρα κείτονταν πιο εκεί.

Βρέθηκε νεκρός 50 μέτρα παρακάτω, στα ανατολικά βρίσκεται (ξεχασμένος από τους πάντες) ο τάφος του Θεμιστοκλή.
"Ξέρεις κάτι... H Ελλάδα πεθαίνει. Πεθαίνουμε σαν λαός. Κάναμε τον κύκλο μας. Δεν ξέρω πόσες χιλιάδες χρόνια ανάμεσα σε σπασμένες πέτρες και αγάλματα. Και πεθαίνει... Αλλά αν είναι να πεθάνει η Ελλάδα να πεθάνει γρήγορα, γιατί η αγωνία κρατάει πολύ, και κάνει πολύ θόρυβο. Μωρή φύση μόνη σου είσαι, μόνος μου είμαι και εγώ. Πάρε ένα μπισκότο

Κάποτε συλλογίζομαι πως όλα τούτα εδώ που γράφω
δεν είναι άλλο παρά εικόνες που κεντούν στο δέρμα τους
φυλακισμένοι ή πελαγίσιοι.
Αποχαιρετιστήρια χρώματα των δειλινών.
Καιρός να ετοιμάσεις τις τρεις βαλίτσες —
τα βιβλία, τα χαρτιά, τα πουκάμισα —
και μην ξεχάσεις εκείνο το ρόδινο φόρεμα που τόσο σου πήγαινε
παρ' ότι το χειμώνα δε θα το φορέσεις.
Εγώ, τις λίγες μέρες που μας μένουν ακόμη,
θα ξανακοιτάξω τούς στίχους που έγραψα Ιούλιο κι Αύγουστο
αν και φοβάμαι πως τίποτα δεν πρόσθεσα, μάλλον
πως έχω αφαιρέσει πολλά, καθώς ανάμεσα τους διαφαίνεται
η σκοτεινή υποψία πως αυτό το καλοκαίρι
με τα τζιτζίκια του, τα δέντρα του, τη θάλασσά του,
με τα σφυρίγματα των πλοίων του στα ένδοξα λιογέρματα,
με τις βαρκάδες του στο φεγγαρόφωτο κάτω απ' τα μπαλκονάκια
και με την υποκριτική ευσπλαχνία του, θα 'ναι το τελευταίο

«Σας εύχομαι υγεία και ευτυχία αλλά δεν μπορώ να κάνω το ταξίδι σας
Είμαι επισκέπτης
Το κάθε τι που αγγίζω με πονάει πραγματικά
Κι έπειτα δεν μου ανήκει
Όλο και κάποιος βρίσκεται να πει "δικό μου είναι"
Εγώ δε...ν έχω τίποτε δικό μου είχα πει κάποτε με υπεροψία
Τώρα καταλαβαίνω πως το τίποτε είναι τίποτε
Ότι δεν έχω καν όνομα
Και πρέπει να γυρεύω ένα κάθε τόσο
Δώστε μου ένα μέρος να κοιτάω
Ξεχάστε με στη θάλασσα
Σας εύχομαι υγεία και ευτυχία».

Χρησιμοποίησα αποσπάσματα ποιημάτων των Τάσου Λειβαδίτη, Γιώργου Σεφέρη,
Γιάννη Ρίτσου και Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Κείμενα Μισέλ Φάις, Κώστα Ταχτσή, Θόδωρου Αγγελόπουλου, Τάκη Πολίτη